Türkiye Dijital Lira (CBDC) Projesi – Faz 2 Başladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), dijital para çalışmalarında kritik bir eşik olan Dijital Türk Lirası Projesi’nin Faz 2 aşamasına geçtiğini duyurdu. Bu gelişme, yalnızca Türkiye’nin finansal teknolojilerdeki ilerlemesini değil, aynı zamanda küresel ölçekte dijital para dönüşümünün hızlandığını gösteriyor. Artık dijital lira yalnızca bir araştırma konusu değil, gerçek kullanım senaryolarının test edildiği bir pilot proje haline gelmiş durumda.

Dijital Türk Lirası Nedir?

Dijital Türk Lirası, merkez bankası tarafından ihraç edilen ve Türk Lirası ile bire bir değerli olacak şekilde tasarlanan bir merkez bankası dijital parası (CBDC) dır. Amaç, mevcut ödeme sistemlerini ortadan kaldırmak değil, onları daha etkin ve güvenli hale getirmektir. Dijital para sayesinde anlık transferler, mikro ödemeler, nesnelerin interneti tabanlı otomatik işlemler ve programlanabilir ödemeler mümkün olacak.

Faz 1’den Faz 2’ye Yolculuk

Projenin ilk fazında, temel teknolojik altyapı üzerinde başarılı pilot testler gerçekleştirildi. 2022 sonunda dijital lira ile yapılan ilk ödeme işlemleri başarıyla tamamlandı. Bu süreçte siber güvenlik testleri, kimlik doğrulama yöntemleri ve işlem güvenliği konularına odaklanıldı.

Artık Faz 2’de, daha geniş bir ekosistemle birlikte kullanıcı deneyimi, performans testleri ve yeni iş modellerinin geliştirilmesi ön plana çıkıyor.

Faz 2’nin Hedefleri

Faz 2 aşamasında öne çıkan hedefler şunlar:

• Programlanabilir Ödemeler: Belirli koşullara bağlı otomatik ödeme akışları. Örneğin, teslimat tamamlandığında ödemenin otomatik yapılması.
• Tokenizasyon: Varlıkların dijital temsilleri ile ödeme sistemlerinin entegre edilmesi. Bu, menkul kıymet veya kuponların dijital ortamda güvenli şekilde kullanılmasına imkan tanıyacak.
• Kullanıcı Egemen Kimlik: Kişilerin kimlik verilerini kendi kontrolünde tutabileceği dijital kimlik çözümleri.
• Birlikte Çalışabilirlik: Dijital liranın mevcut bankacılık altyapısı, kart sistemleri ve hızlı ödeme çözümleri ile uyumlu olması.
• Makineden Makineye (M2M) Ödemeler: Elektrikli araçların şarj istasyonuna ödeme yapması veya akıllı sayaçların otomatik faturalandırma işlemleri gibi senaryolar.

Kimler Katılabilir?

Bu fazda yalnızca bankalar değil; ödeme kuruluşları, elektronik para şirketleri, fintech girişimleri ve teknoloji firmaları da projeye dahil olabilecek. Böylece hem kamu hem de özel sektörün birlikte geliştirdiği bir dijital para ekosistemi kurulması hedefleniyor.

Türkiye Ekonomisine Katkısı

Dijital Türk Lirası’nın hayata geçirilmesi ile:

• Ödeme sistemlerinde hız ve düşük maliyet sağlanacak,
• Finansal kapsayıcılık artırılacak,
• Mikro ödemeler ve anlık transferler kolaylaşacak,
• Fintech girişimleri için yeni iş modelleri doğacak,
• Türkiye’nin küresel dijital ekonomi yarışındaki konumu güçlenecek.

Güvenlik ve Regülasyon

TCMB, Faz 2 boyunca siber güvenlik, kullanıcı gizliliği ve mevzuata uyum konularına büyük önem veriyor. Kullanıcıların kişisel verilerinin korunması, dijital liranın yaygın kullanımında güvenin en temel unsuru olacak.

Dijital Lirayı Gelecekte Ne Bekliyor?

TCMB, Faz 2 sonuçlarını ilerleyen dönemde kamuoyu ile paylaşacak. Şu anda projenin ne zaman son kullanıcılara açılacağı kesinleşmiş değil, ancak Faz 2’de elde edilecek veriler doğrultusunda daha geniş bir lansman bekleniyor. Türkiye’nin bu projedeki ilerlemesi, önümüzdeki yıllarda dijital ekonomiye büyük katkı sağlayacak.